Καίγομαι και Σιγολιώνω

Γράφει η Άννα Μαρία

Λίγο καιρό πριν. Ίσως και χρόνια. Αύγουστος.

Ήταν στα Ζαγοροχώρια στους Ασπραγγέλους (η σλαβική ονομασία που χρησιμοποιείται από τους ντόπιους ακόμα και σήμερα, είναι «Ντοβράς») ζώντας διακοπές όχι συνηθισμένες.

Ένα πανηγύρι που θέλησα να πάω για την εμπειρία. Δεν είχα πάει άλλωστε ποτέ σε πανηγύρι. Δε θυμόμουν να είχα ακούσει ξανά πογωνίσια, ζαγορίτικα, βλάχικα τραγούδια. Περνούσε σχεδόν βασανιστικά η νύχτα. Μουσική και χορός μου φαίνονταν μονότονα, κουραστικά, αρκετά όμοια μεταξύ τους με εξαίρεση κάποια ελάχιστα τραγούδια. Κυρίως οι στίχοι.

Η ώρα είναι πια 3 προς το ξημέρωμα. Μία παρέα ανδρών, κάποιοι απ’τους οποίους ήταν φίλοι, σηκώθηκαν με σοβαρότητα κατευθυνόμενοι προς την ορχήστρα, χωρίς καμία υπερβολή στις κινήσεις τους – οι οποίες θα δικαιολογούνταν από τη κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τσίπουρου. Έδωσαν τη παραγγελιά. Δεν έδωσαν έστω κάποιο στίγμα γι’αυτό που ακολουθούσε.

Τους κοιτούσα με προκλητική αγένεια, τους παρατηρούσα. Γύρω στους 15 άντρες κι αγόρια ανάκατοι έστησαν ένα ημικύκλιο τοποθετώντας τα μάτια τους χαμηλά κοιτώντας τους στρωμένους ασβεστόλιθους της πλατείας. Ο υπεραιωνόβιος πλάτανος έγερνε προς το μέρος τους με τις τεράστιες κλάρες του ως ανθρώπινα άνω άκρα, να δίνει την εντύπωση πως τεντώνονταν για να τους φτάσει. Ένας απ’ τους κλαρινοπαίχτες, από την αρχή μου είχε τραβήξει το ενδιαφέρον έχοντας ένα πάθος διαφορετικό παίζοντας τη μουσική του, στάθηκε στο κέντρο της πλατείας.

Και ξεκινάει. Μόνο μουσική. Μόνο κλαρίνο. Μόνος του. Τη πρώτη ανατριχίλα την ένιωσα. Στη δεύτερη ήμουν μεθυσμένη χωρίς να έχω πιει γουλιά απ’το τοπικό αλκοολούχο ποτό. Οι χορευτές της παραγγελιάς κέρωσαν το κορμί, σήκωσαν τα κεφάλια προς τον έναστρο ουρανό και το τεράστιο αυγουστιάτικο φεγγάρι. Όμως τα μάτια ήταν κλειστά. Ο πρώτος κρατούσε το ποτήρι με το τσίπουρο και οι άλλοι ακολουθούσαν σφιχταγκαλιασμένοι από τους ώμους. Χωρίς αποστάσεις. Ήταν ένας χορός ακίνητων ανδρών. Ήταν ο χορός της ψυχής και του έρωτα όλων των ανδρών. Υπήρξε ένωση και ταύτιση. Ήταν όλοι ένα. Το χέρι με το τσίπουρο ήταν στον αέρα. Λίγο το ένα πόδι και μετά το άλλο ανασηκώνονταν τόσο ώστε τ’ανθρώπινα κορμιά να μη φαντάζουν κέρινα εκμαγεία.

Νόμιζα πως στίχοι δεν υπάρχουν. Και τότε ξεκινάει το τραγούδι. Σηκώθηκα όρθια κρατώντας την ανάσα μου και με το χέρι στο στήθος ακουμπώ τη καρδιά μου. Νόμιζα πως οι χτύποι της έφταναν σε εκείνον. Δεν έφταναν. Γυρνώ τα μάτια μου στο κόσμο. Μία σιωπηλή συνωμοσία και οι πιο νέοι ήταν όλοι όρθιοι.

«Καίγομαι» κι εγώ καιγόμουν. «Σιγολιώνω» και σιγόελιωνα. Οι χορευτές δε τραγουδούσαν, μόνο απελπισμένα ωχ! βογκούσαν προς τον ουρανό σα να ήθελαν να τους ακούσουν οι θεοί, σα να ήθελαν να πλανέψουν το κακό. Κάποτε το ωχ! φάνηκε να γίνεται λυγμός. Είμαι σίγουρη πως είδα να λαμπυρίζουν μικρές σταγόνες βροχής σε κάποια από τα πρόσωπα τους. Τότε το κατάλαβα. Αυτοί οι στύλοι ανδρείας ήταν ο εραστής μου, ο αδελφός μου, ο πατέρας μου κι ο καλύτερος μου φίλος μαζί. Ήθελα να τους αγκαλιάσω, να τους παρηγορήσω, να τους αγαπήσω, να πάρω το πόνο για τον έρωτα,  να τους σκληρύνω τη καρδιά σα να τους προετοιμάζω για ένα πόλεμο. Ήθελα να είναι η αγκαλιά μου ότι η μάνα γη για τα αποκαΐδια του δάσους κι ο πατέρας ουρανός για τους περιπλανώμενους αστέρες.

Δεν πρέπει να τελειώσει ποτέ. Ας μη τελειώσει. Σας παρακαλώ. Η φωνή μου δε βγήκε από το στόμα κι όμως εγώ την άκουγα. Ήταν ουρλιαχτό. Ή μήπως ήταν η καρδιά μου. Όμως το τραγούδι τελείωσε, ο χορός τελείωσε. Τα πρόσωπα των μικρότερων αγοριών είχαν αντρειωθεί απότομα. Πονούσαν όλοι το ίδιο. Εκείνοι έκατσαν αμίλητοι στη θέση τους κι ήπιαν ένα σφηνάκι τσίπουρο ο καθένας. Οι όρθιοι, στις καρέκλες τους κι αυτοί. Κι αυτοί αμίλητοι. Χωρίς να το καταλάβω καθόμουν. Ένα κρασοπότηρο με τσίπουρο που όλη τη νύχτα έστεκε περιφρονημένο, έκαιγε πια τον οισοφάγο μου. Το σώμα είχε πυρετό όμως τα μαγουλά μου ήταν υγρά. Τα σκούπισα γρήγορα. Δε με είδε κανένας.

Τον ερωτεύτηκα ξανά. Όχι εκείνον, όμως.  Μόνον τον έρωτα.

Αίμα δε κυλούσε πια στις φλέβες μου. Είχα γίνει ένα με τ’άστρα.

Άννα Μαρία