Οι «εξοχικοί» των Αθηνών

H Mαρία Μανωλέλη λίγο πριν τα Χριστούγεννα πέρασε μερικές βραδιές με κάποιους από τους άστεγους των Αθηνών

 ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΟΥ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ, ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ ’90, ΕΜΕΙΝΑ ΕΚΠΛΗΚΤΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΘΜΟ ΤΩΝ ΑΣΤΕΓΩΝ. Δεν ξέρω πού έκρυβε το κατάφωτο, χριστουγεννιάτικο Λονδίνο όλους αυτούς τους ανθρώπους το πρωί, όμως σχεδόν με τάξη ξεπρόβαλλαν από παντού κρατώντας κούτες και κουβέρτες, στήνοντας το πρόχειρο κατάλυμά τους αμέσως μόλις έκλειναν τα καταστήματα. Αρκετοί με μια κιθάρα και ένα λιτό σημείωμα ζητούσαν κάποια βοήθεια, άλλοι χάνονταν μέσα στις κουβέρτες τους χωρίς να ζητάνε το παραμικρό, παραιτημένοι και παρατημένοι επίσης.
Κάποιοι, με τη βοήθεια εθελοντών, εξέδιδαν κι ένα περιοδικό, το BIG ISSUE, με σκοπό να βοηθηθούν κάπως από τα κέρδη.
ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΧΑ ΞΑΝΑΔΕΙ ΑΣΤΕΓΟΥΣ, ΙΣΩΣ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΙΧΑ ΔΕΙ, ΟΜΩΣ ΤΟΣΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ ΜΑΖΙ, ΣΧΕΔΟΝ ΣΥΜΦΙΛΙΩΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΠΟΤΕ. Η Αθήνα του ’80 και του ’90 προφανώς κάλυπτε το μικρό αριθμό αστέγων σε ιδρύματα. Τα ερωτήματα που μου γεννήθηκαν ήταν εκ των πραγμάτων παιδικά. Αν έχουν γονείς-οικογένεια. Αν με κάποιο τρόπο τους βοηθάει το κράτος, μα κυρίως, πού βρίσκονταν πριν μείνουν άστεγοι.
ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ Η ΑΘΗΝΑ ΓΕΜΑΤΗ ΑΠΟ ΔΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΑΣΤΕΓΟΥΣ. Κάποιοι είναι τοξικομανείς, κάποιοι αλκοολικοί, κάποιοι νεοάστεγοι είναι θύματα της οικονομικής κρίσης. Άνθρωποι που τα κουτσοκατάφερναν πριν, αλλά γονάτισαν μετά. Η ζεστή, χιλιοτραγουδισμένη, πονεμένη ελληνική οικογένεια σε μερικές περιπτώσεις δεν είναι δεδομένη. Η χρόνια ανεργία σε συνδυασμό με χρέη και ίσως κάποιον εθισμό, καθιστούν εφικτότατη τη μετάβαση από την κατώτερη κοινωνική τάξη στην κατώτατη, στην «υπαίθρια και εξοχική», όπως μου είπε και ένας ηλικιωμένος στο Μοναστηράκι.

ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΕΧΟΥΝ ΑΛΛΑΞΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ ’92.Τα ερωτήματά μου ως προς το συγκεκριμένο φαινόμενο σχεδόν ίδια: Έχεις οικογένεια; Πού έμενες πριν από εδώ; Πιστεύεις/περιμένεις να γίνει κάτι;
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012, ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ: «Πριν από εδώ έμενα σε ένα παλιό κτίριο στη Χαμοστέρνας. Κατεδαφίστηκε και τώρα είμαι πιο εξοχικός». «Έχω ένα θεματάκι με τα ναρκωτικά. Αυτό είναι το βασικότερο πρόβλημα. Από αυτό καταρρέουν όλα. Δουλειά, σπίτι, φίλοι, οικογένεια. Όλα. Όλα, σου λέω, καταρρέουν μετά από αυτό. Αλλά το λέω θεματάκι, όχι θεματάρα. Έχω χιούμορ, τίποτα άλλο δεν έχω».
ΕΡΜΟΥ: «Πριν έρθω εδώ ήμουν κάπου εδώ, δε θυμάμαι. Κάποτε έμενα στον Πειραιά. Έχω δουλέψει και σε συνεργείο και σε βενζινάδικο». «Και τι σου συνέβη μετά;». «Πώς το λένε αυτό που οι πέτρες κυλάνε από το βουνό στο δρόμο;». «Κατολίσθηση». «Ναι, κατολίσθηση».
ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΣ ΚΟΡΑΗ: «Κάποτε έμενα στη Θεσσαλονίκη, δούλευα στα καράβια και σε καΐκια ακόμα. Τώρα, από το πρωί που ξημερώνει ό,τι λάχει η κάθε μέρα. Ό,τι βγει. Ούτε παρόν, ούτε παρελθόν, ούτε μέλλον. Οικογένεια δεν έχω. Δεν περιμένω τίποτα. Έχω δεχτεί ένα χρησμό και τον ζω».
ΔΑΦΝΗ: «Σ’ ευχαριστώ πολύ». «Μα γιατί με ευχαριστείς;». «Που κάθεσαι εδώ, μαζί μου».
ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ: «Μήπως είδες πουθενά κανέναν με ακορντεόν; Μου φάγανε το ακορντεόν μπροστά από τα μάτια μου. Τώρα το μόνο που με νοιάζει είναι να το βρω».
ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ: «Δεν περιμένω τίποτα. Δε θέλω κανένας να με βοηθήσει, ούτε ο καιρός με νοιάζει, λες κι αν ψοφήσουμε, κάτι έγινε».
ΚΟΥΒΕΝΤΕΣ ΛΕΠΙΔΑΣ, ΣΕ ΜΙΑ ΑΘΗΝΑ ΠΟΥ «ΣΤΟΛΙΣΤΗΚΕ» ΜΕ ΔΥΣΤΥΧΙΣΜΕΝΟΥΣ. Καλά Χριστούγεννα και καλή πρωτοχρονιά να έχουμε! Να φωταγωγηθεί η πόλη, να στηθεί το δέντρο, να βγει και ο δήμαρχος για την αντίστροφη μέτρηση και όλα καλά. Όπως κρύβει κάποιος τη σκόνη κάτω από το χαλί και δήθεν καθάρισε. Του χρόνου με υγεία/ μακριά από ’μας/ Θεός φυλάξοι /σταυροκόπημα.

Special thanks: Ηλίας Ντέμας.

 http://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG3225