Η αναγγελία...
... του θανάτου τους είχε γίνει της μόδας τα τελευταία τριάντα χρόνια: οι κοινωνικές τάξεις έχουν πεθάνει (και μαζί με αυτές, η διάκριση ανάμεσα σε Δεξιά και Αριστερά). Ομως υπάρχει κάποιος που τις ξαναβρήκε, εκεί ακριβώς που τις είχε βρει και ο Καρλ Μαρξ πριν από σχεδόν δύο αιώνες. Ο Τζορτζ Μάγκνους γράφει ένα ενδιαφέρον άρθρο στο πρακτορείο «Μπλούμπεργκ», που επιγράφεται «Δώστε στον Μαρξ μια ευκαιρία να σώσει την παγκόσμια οικονομία». Μα ακόμη πιο ενδιαφέρουσα είναι η ιδιότητα του συγγραφέα. Είναι επικεφαλής των οικονομικών συμβούλων της τράπεζας UBS. Γιατί άραγε ένας τραπεζίτης επικαλείται σήμερα τη σκέψη ενός φιλόσοφου από καιρό πεθαμένου, που ποτέ οι τραπεζίτες δεν έπιασαν στο στόμα τους το όνομά του για καλό;.
... κρίση την αποδίδουμε συνήθως στις κακές πολιτικές των κυβερνήσεων. Ομως γιατί είναι κακές; Γιατί επιβάλλουν απαράλλαχτα λιτότητα, ενώ είναι φως φανάρι πως η οικονομία χρειάζεται το αντίθετο; Γιατί κάνουν περικοπές, μολονότι η ανεργία ανεβαίνει στα ύψη; Γιατί θεωρούν απαραίτητο να σώζουν μεγαλοτραπεζίτες που έδρασαν σαν κοινοί λαθρέμποροι, ενώ την ίδια ώρα λένε πως δεν τους περισσεύουν λεφτά για να σώσουν τις δουλειές των απλών ανθρώπων; Και τι σχέση έχει ο Μαρξ με όλα αυτά; Εδώ μπαίνει οΤζορτζ Μάγκνους. Και λέει πως «η παγκόσμια οικονομία σήμερα έχει μερικές παράξενες ομοιότητες με τις συνθήκες που είχε προβλέψει ο Μαρξ». Ο Μαρξ είχε διαβλέψει πώς θα εκδηλωθεί η εγγενής σύγκρουση κεφαλαίου και εργασίας: η επιδίωξη των επιχειρήσεων για περισσότερα κέρδη και μεγαλύτερη παραγωγικότητα θα τις οδηγήσει φυσιολογικά να χρειάζονται ολοένα και λιγότερους εργαζόμενους, δημιουργώντας έναν εφεδρικό βιομηχανικό στρατό φτωχών και ανέργων. «Γι' αυτό, η συσσώρευση πλούτου στον έναν πόλο είναι ταυτόχρονα συσσώρευση αθλιότητας», έγραφε στο «Κεφάλαιο».
.
Στο παρελθόν...
... οι πραγματικοί μισθοί αυξάνονταν περίπου μαζί με την παραγωγικότητα. Τα τελευταία τριάντα χρόνια, όμως, ύστερα από μια επίθεση του κεφαλαίου στον ρυθμιστικό ρόλο του κράτους και στα εργατικά δικαιώματα (που κρατάει έως τις μέρες μας), αυτοί οι μισθοί έμειναν πίσω. Επρεπε λοιπόν να βρεθεί ένας νέος τρόπος ώστε οι εργαζόμενοι να συνεχίσουν να καταναλώνουν. Και αυτός βρέθηκε στον τραπεζικό δανεισμό. Οι κυβερνήσεις ισχυρίζονταν ότι αυτό θα δημιουργούσε πλούτο για όλους. Και πράγματι, ο ονομαστικός πλούτος αυξήθηκε (χωρίς πάντως να γίνει πιο δίκαιη η διανομή του). Ομως, η πλεονεξία των τραπεζιτών εξώθησε αυτόν τον δανεισμό στα άκρα, με συνέπεια την κρίση. «Η εύκολη πίστωση, που επέτρεψε στα φτωχά νοικοκυριά να ζήσουν μια πιο άνετη ζωή», λέει ο Μάγκνους, συσκότισε την υποκείμενη δυναμική των ανισοτήτων.
.
«Το τελικό...
... αίτιο όλων των κρίσεων παραμένει πάντα η φτώχεια και η περιορισμένη κατανάλωση των μαζών», έγραφε ο Μαρξ. Και το ποιος θα είναι πλούσιος και ποιος φτωχός, παραμένει πάντα μια πολιτική απόφαση που δεν μπορεί να κρυφτεί, όσες ψευδεπίγραφες σημαίες και αν σηκώνουν τα κυβερνητικά κόμματα που βαρύνονται με αυτήν.
Ρούσσος Βρανάς
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου