‘Αγγέλικα η Μαντενούτα’ από την Ελένη Κεκροπούλου: Ένα βιβλίο από μια γυναίκα για μια άλλη γυναίκα, με ένα καθαρά ‘γυναικείο’ εξώφυλλο, που όμως δεν συνιστά ‘γυναικεία’ λογοτεχνία. Πως αυτό;
Ζάκυνθος, αρχές του προπερασμένου αιώνα. Ένα κοριτσάκι αγγελικής ομορφιάς πουλιέται από τον πατέρα του στον κόμη Σαλαμόν, έναντι οικονομικών και άλλων ανταλλαγμάτων. Μια πρακτική που συνιστούσε θεσμό της εποχής και που έμεινε εν πολλοίς άγνωστη και ηθελημένα ξεχασμένη μαζί με άλλες αμαρτίες του ένδοξου γένους μας. Τα Επτάνησα τότε βέβαια ήταν υπό Ιταλική κυριαρχία και υπό Αγγλική και Ρωσική διεκδίκηση και η όποια νομιμότητα ήταν ένα λάστιχο που όποιος ήταν πιο δυνατός το τραβούσε προς το μέρος του.
Στο συλλογικό μας υποσυνείδητο η περίοδος της Τουρκοκρατίας έχει καταγραφεί ως μια συμφορά που δεν άγγιξε τα Επτάνησα, τα οποία κατά γενική άποψη ήταν ένας παράδεισος για τις τέχνες, τα γράμματα και το εμπόριο, που προστατεύονταν όλα από τους Ιταλούς. Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική, όπως διεκτραγωδεί η Ελένη Κεκροπούλου στο βιβλίο της. Ίντριγκες, πάθη, αιματηροί (πολύ αιματηροί) αγώνες για την εξουσία, ντόπιοι – φερέφωνα των μεγάλων και μικρότερων δυνάμεων της εποχής αναδεικνύονται από την πένα της που δεν χαρίζεται σε κανένα. Και μέσα σε όλα αυτά, ένα μικρό κορίτσι, ένα κοριτσάκι με την κατάρα της εκπάγλου ομορφιάς που έμελλε να γίνει ερωμένη – μαντενούτα – του κόμη Σαλαμόν και να φέρει στον κόσμο τον εθνικό μας ποιητή, το Διονύσιο Σολωμό.
Η ιστορική ακρίβεια και οι λεπτομέρειες που αναδεικνύονται και έρχονται ίσως για πρώτη φορά στην επιφάνεια είναι ένα από τα μεγάλα προτερήματα του βιβλίου, αλλά η ανθρώπινη πλευρά του με την ιστορία της κοπέλας αυτής είναι η κύρια δύναμη που μας κάνει να συμπάσχουμε μαζί της και να θέλουμε να εξερευνήσουμε τη μοίρα της, μια τρομερή μοίρα που θα μας εκπλήξει το πόσο κοινή ήταν για την εποχή εκείνη. Η συγγραφέας αποφεύγει εντελώς την πολύ κοινή παγίδα του διδακτισμού ή της προσωπικής θέσης, ή ακόμα της ‘γυναικείας’ προσέγγισης, ξεδιπλώνοντας ψύχραιμα και νηφάλια τα γεγονότα και αφήνοντάς μας να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας.
Άφησα για το τέλος ένα από τα κυριότερα προτερήματα του βιβλίου, την εκπληκτική χρήση της γλώσσας της εποχής και της περιοχής. Ακόμη και μόνο γι αυτό, το βιβλίο κερδίζει με το σπαθί του μια περίοπτη θέση στη σύγχρονη Ελληνική λογοτεχνία, μια θέση που μπορεί να υποστηρίξει με κάθε σελίδα του.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου