Συνδεδεμένοι… Δικτυωμένες αγελάδες και βουλευτές...

By xray

Συνδεδεμένοι. Η μαγική λέξη – τίτλος του βιβλίου δύο επιστημόνων του καιρού μας. Όπως έδειξαν ο Δρ. Νικόλας Χρηστάκης και ο Δρ. James Fowler, το είδος και το εύρος των κοινωνικών μας σχέσεων καθορίζει τη ζωή μας με τρόπους που δεν είχαμε φανταστεί, ή που δεν μπορούσαμε να εκτιμήσουμε στο παρελθόν, καθώς η χαρτογράφησή τους, αλλά και η ίδια η ύπαρξή τους, δεν ήταν δυνατόν να ανιχνευθεί και να αξιολογηθεί δίχως τα εργαλεία της εποχής μας.

Το σημαντικότερο εργαλείο για τη δουλειά των δύο επιστημόνων είναι το διαδίκτυο και οι υπολογιστές. Το διαδίκτυο ειδικότερα, αφ’ ενός έκανε δυνατή τη σύνδεση ανθρώπων και ομάδων σε δίκτυα με ένα πρωτόγνωρο τρόπο και σε παγκόσμια έκταση, ενώ αφ’ ετέρου, προσέφερε τις ίδιες αυτές δυνατότητες για να χαρτογραφηθεί αυτή η ίδια δικτύωση με πολύ μεγάλη ακρίβεια και παραστατικότητα.

Το θεμελιώδες συμπέρασμα κατά τη γνώμη μου, είναι ότι κάθε επίτευγμα του ανθρώπου, αλλά και κάθε βιολογική, ή ψυχολογική λειτουργία του ως είδους, εξαρτάται απόλυτα από τα δίκτυα στα οποία συμμετέχει. Και όχι μόνο αυτό. Ένα άλλο, πολύ σημαντικό εύρημα της εργασίας αυτής, είναι το ότι το προσωπικό προφίλ κάθε ανθρώπου, το αν δηλαδή είναι ευτυχισμένος, ή επιτυχημένος, ή αρρωσταίνει συχνά, ή είναι παχύσαρκος, ή οτιδήποτε άλλο, εξαρτάται από τη θέση του στο ή στα δίκτυα αυτά. Αν δηλαδή κατέχει κεντρική θέση, πράγμα που ορίζεται από το είδος και την ποσότητα των σχέσεών του με άλλους του δικτύου, τότε παίζει ηγετικό ρόλο, ή από την άλλη, είναι πιο επιρρεπής στη διάδοση αφροδισίων νοσημάτων ας πούμε.

 Ένα χαρακτηριστικό, όσο και εντυπωσιακό παράδειγμα: Σε μια οποιαδήποτε μεγάλη ομάδα πληθυσμού, έχει υπολογιστεί ότι για να έχουμε (σχεδόν) απόλυτη επιτυχία στην αντιμετώπιση κάποιου ιού, της γρίπης για παράδειγμα, θα χρειαστεί να εμβολιάσουμε ένα τυχαίο δείγμα που θα πρέπει να φτάνει περίπου το ποσοστό του 70, 80, ή 90%. Μπορούμε όμως να κάνουμε κάτι άλλο. Να εμβολιάσουμε τα πρόσωπα που κατέχουν κεντρική θέση στο δίκτυο που συνδέει όλους αυτούς τους ανθρώπους. Έτσι, είναι προφανές ότι εφ’ όσον αυτοί έρχονται σε επαφή με περισσότερους ανθρώπους και για περισσότερο χρόνο, (εξ’ ου και η κεντρική τους θέση στο δίκτυο), θα έχουμε και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στον εμβολιασμό. Και πως μπορούμε να βρούμε με κάποιον απλό τρόπο αυτά τα πρόσωπα; Ζητώντας από ένα τυχαίο στατιστικό δείγμα να υποδείξουν  δύο ας πούμε γνωστούς τους. Τα κοινά πρόσωπα που θα προκύψουν από αυτή την αναζήτηση, θα είναι τα κεντρικά στο δίκτυό τους και αν εμβολιαστούν αυτά, θα έχουμε μια δραματική μείωση στον αριθμό των εμβολίων που θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν, πολύ κάτω από το μισό της τυχαίας επιλογής. Φυσικά το ίδιο θα συμβεί αν αυτά τα ίδια κεντρικά πρόσωπα του δικτύου, κολλήσουν κάποια αρρώστια. Θα την μεταδώσουν το ίδιο αποτελεσματικά και πολύ πιο γρήγορα από ότι θα συνέβαινε αν την αρρώστια κολλούσαν άτομα με περιφερειακή θέση στο δίκτυο.

Τα δίκτυα αποτελούν κάτι σαν κοινωνικό μεγεθυντικό φακό, μεγεθύνουν δηλαδή ότι πέσει μέσα τους, καλό ή κακό. Το βιβλίο, εκτός από τις εξαιρετικές περιγραφές διαφόρων τύπων δικτύων και της λειτουργίας τους, περιλαμβάνει και πολύ παραστατικούς χάρτες με την ακριβή τοπολογία τους, πράγμα που βοηθάει πολύ στην κατανόηση των παραπάνω.

Συνολικά πρόκειται για μια εξαιρετικά πρωτότυπη θεώρηση του κόσμου μας, μια θεώρηση που συγκεντρώνει και τακτοποιεί ιδέες και συμπεράσματα που μας φαίνονται γνωστά, αλλά που κανείς μέχρι τώρα δεν είχε συστηματοποιήσει με τέτοιο τρόπο και σε τέτοιο βάθος.

Ο Δρ. Νικόλας Χρηστάκης, έδωσε μια συνέντευξη στο Public που μπορείτε να την δείτε μεταξύ άλλων στο http://www.in2life.gr/features/notes/articles/181262/article.aspx?error=vortal-violation , συνέντευξη την οποία συντόνιζε ο Σταύρος Θεοδωράκης, σε ένα ρεσιτάλ κακής δημοσιογραφίας. Δυστυχώς, αποδείχθηκε πολύ – πάρα πολύ – κατώτερος των περιστάσεων και η όλη παρουσία του, ή άγνοια του θέματος, αλλά και στοιχειωδώς της αγγλικής γλώσσας, χαλάνε την εικόνα της συνέντευξης με έναν πολύ σημαντικό επιστήμονα του καιρού μας. (Απορώ γιατί τον επέλεξαν, ίσως γιατί είναι και αυτός Κρητικός;)

Ας μην γκρινιάζουμε όμως. Απολαύστε ένα πολύ καλό και εκλαϊκευμένο βιβλίο του καιρού μας, στο οποίο θα βρείτε πάρα πολλά πράγματα που διαισθάνεστε, αλλά και θα μάθετε πάρα πολλά που δεν ξέρετε, ή που δεν φαντάζεστε. Όσο για τις αγελάδες και τη σχέση τους με τους βουλευτές, δείτε τη συνέντευξη, ή διαβάστε το βιβλίο.

Σελ. 405