Και στα περιστέρια αρέσει ο τζόγος!

Μια σειρά από πρωτότυπα πειράματα τζόγου με? περιστέρια έδειξαν ότι ακόμα και τα συμπαθή πουλιά δεν λένε όχι σε ένα πολλά υποσχόμενο τυχερό παιγνίδι, ακριβώς όπως οι άνθρωποι, πράγμα που πιθανώς σημαίνει ότι η ανάληψη κινδύνων με ελπίδα μια ανταμοιβή αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της ανθρώπινης φύσης, το οποίο χάνεται στα βάθη της εξελικτικής ιστορίας.

Οι ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή ψυχολογίας Τόμας Ζένταλ του πανεπιστημίου του Κεντάκι των ΗΠΑ, οι οποίοι δημοσίευσαν τη σχετική εργασία στο περιοδικό βιολογίας Proceedings of The Royal Society B? της Βασιλικής Εταιρίας επιστημών της Βρετανίας, σύμφωνα με τη βρετανική «Ιντεπέντεντ», έδειξαν ότι τα περιστέρια, όταν έχουν να διαλέξουν ανάμεσα σε μια σειρά από ασφαλείς, μικρές αλλά εγγυημένες ανταμοιβές και σε μια πολύ μεγαλύτερη αλλά σαφώς πιο ριψοκίνδυνη και απίθανη ανταμοιβή, σχεδόν πάντα κάνουν τη δεύτερη επιλογή, με άλλα λόγια προτιμούν να ρισκάρουν, προκειμένου να κερδίσουν τα περισσότερα (άσχετα αν στην πραγματικότητα καταλήγουν με λιγότερα?).

Το εύρημα εξέπληξε τους επιστήμονες, επειδή έρχεται σε αντίθεση με τις προβλέψεις της κυρίαρχης δαρβινικής θεωρίας, σύμφωνα με την οποία τα πουλιά - όπως και κάθε άλλο ζώο - θα έπρεπε να έχουν προσαρμοστεί εξελικτικά από τη φυσική επιλογή για να δρουν έτσι ώστε να κοιτάζουν το άμεσο συμφέρον τους και να μην χρειάζεται να παίρνουν περιττά ρίσκα και να διακινδυνεύουν την ίδια την επιβίωσή τους για χάρη ενός πιθανού αλλά αβέβαιου μακροπρόθεσμου αποτελέσματος.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αν τα περιστέρια έχουν μια τέτοια εγγενή ροπή να «τζογάρουν», αυτό το χαρακτηριστικό θα μπορούσε να είναι εξαπλωμένο ευρέως στο ζωικό βασίλειο και θα μπορούσε επίσης να εξηγήσει γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να συγκρατηθούν και θέλουν να ρισκάρουν, ακόμα κι αν αυτό διακυβεύει τα συμφέροντα και την ίδια τη ζωή τους.

Το πείραμα, κατά τον Ζένταλ, δείχνει ότι πιθανώς το ρίσκο έχει βαθιές βιολογικές ρίζες και δεν είναι απλώς, όπως συνήθως αντιμετωπίζεται, ως ένα χαρακτηριστικό που εξηγείται μόνο με βάση τα ανθρώπινα κίνητρα, π.χ. επειδή θεωρείται διασκεδαστικό. Όπως επεσήμανε ο αμερικανός ερευνητής, η όποια ευχαρίστηση δεν μπορεί να αποτελεί λόγο που τα περιστέρια συστηματικά προτιμούν να ρισκάρουν, συνεπώς πρέπει να υπάρχει κάποιος βαθύτερος λόγος που εξηγεί αυτή τη συμπεριφορά τους.

Στο πλαίσιο του βασικού πειράματος, τα πουλιά είχαν να διαλέξουν με το ράμφος τους είτε ένα χρωματιστό φως που θα τους έδινε πάντα πρόσβαση σε τρεις σβώλους φαγητού, είτε ένα διαφορετικό χρώμα φωτός που τους επέτρεπε να φάνε δύο σβώλους και παράλληλα τους έδινε την ευκαιρία) είτε να φάνε δέκα σβώλους μια στις πέντε φορές, είτε κανένα σβώλο οκτώ στις δέκα φορές. Τα περισσότερα πουλιά (οκτώ στα δέκα) πάντα περιφρόνησαν την πρώτη «σίγουρη» επιλογή και προτίμησαν να δοκιμάσουν την τύχη τους με τη δεύτερη επιλογή, με κίνδυνο να μείνουν νηστικά.

Είναι ενδιαφέρον ότι τα ριψοκίνδυνα αυτά πουλιά τελικά έτρωγαν λιγότερο φαγητό από ό,τι αν είχαν προτιμήσει την πρώτη ασφαλή λύση (αλλά κάπως έτσι δεν συμβαίνει και με τα τυχερά παιγνίδια των ανθρώπων;). Συνεπώς, όπως ανέφεραν οι ερευνητές, «υπάρχει ένας υπόγειος βιολογικός μηχανισμός που ενθαρρύνει τα περιστέρια -και πιθανώς πολλούς άλλους οργανισμούς- να ρισκάρουν, παρόλο που η στρατηγική τους αυτή τελικά δεν τους αποφέρει το μέγιστο».